Brütten Nete ve Netten Brüte Maaş Hesaplama
Brüt ve net maaş hesaplama, çalışanların maaşlarının vergiler ve kesintiler sonrası ne kadar olacağını anlamalarına yardımcı olan önemli bir konudur. İşverenler genellikle maaşları brüt olarak belirlerken, çalışanlar ellerine geçecek net maaşı bilmek isterler. Aynı şekilde, net maaş üzerinden brüt hesaplamak da gerekebilir. Bu süreçte gelir vergisi, SGK primi, işsizlik sigortası gibi çeşitli kesintiler dikkate alınır.
Brüt Maaş Nedir?
Brüt maaş, çalışanın işveren tarafından belirlenen ve çeşitli yasal kesintiler yapılmadan önceki toplam maaşıdır. Brüt maaş üzerinden yapılan kesintiler şu şekildedir:
- SGK İşçi Primi (%14): Çalışanın brüt maaşı üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumu'na yapılan zorunlu kesintidir.
- İşsizlik Sigortası Primi (%1): İşsizlik sigortası kapsamında çalışanlardan yapılan kesintidir.
- Gelir Vergisi (%15 - %40 arasında değişir): Vergi dilimlerine göre değişen oranlarda uygulanır.
- Damga Vergisi (%0,759): Devlete ödenen zorunlu bir kesintidir.
Net Maaş Nedir?
Net maaş, çalışanın tüm yasal kesintiler yapıldıktan sonra eline geçen maaştır. Net maaş, çalışanın fiilen kullanabileceği tutardır ve hesaplama işlemi brüt maaş üzerinden yapılan kesintilere dayanır.
Brütten Nete Maaş Hesaplama
Brüt maaştan net maaşı hesaplamak için aşağıdaki adımlar izlenir:
- Brüt maaş belirlenir.
- Brüt maaştan %14 SGK işçi primi kesilir.
- Brüt maaştan %1 işsizlik sigortası kesilir.
- Kalan tutar üzerinden gelir vergisi hesaplanır (vergilendirilebilir gelir üzerinden %15'ten başlayan oranlarla uygulanır).
- Kalan tutardan damga vergisi (%0,759) düşülür.
- Kesintiler çıkarıldıktan sonra net maaş elde edilir.
Netten Brüte Maaş Hesaplama
Net maaşı bilip brüt maaşı hesaplamak için tersine bir işlem yapılır. Net maaşı bulmak için yapılan kesintiler geri eklenerek brüt maaş hesaplanır. Bunun için:
- Vergi dilimi ve oranlarına göre net maaşın hangi brüt tutara denk geldiği belirlenir.
- SGK ve işsizlik primi eklenerek toplam brüt maaş bulunur.
- Kesintiler eklenerek geriye dönük hesaplama tamamlanır.
Örnek Hesaplama
Brüt Maaş: 20.000 TL
- SGK Primi (%14): 2.800 TL
- İşsizlik Sigortası (%1): 200 TL
- Gelir Vergisi (%15): 2.550 TL (vergilendirilebilir gelir üzerinden hesaplanır)
- Damga Vergisi (%0,759): 151,80 TL
- Net Maaş: 14.298,20 TL
Maaş Hesaplama Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
- Vergi dilimleri her yıl değişebilir. Bu nedenle güncel oranlar kontrol edilmelidir.
- AGİ (Asgari Geçim İndirimi) 2022 itibarıyla kaldırılmıştır, ancak önceki yıllarda maaş hesaplamalarında dikkate alınmıştır.
- Özel sigorta ve bireysel emeklilik sistemi (BES) kesintileri çalışan tarafından tercih ediliyorsa net maaş buna göre düşebilir.
Brüt ve net maaş hesaplama işlemleri, çalışanların mali planlamalarını yapabilmesi açısından önemlidir. Çalışanların maaş hesaplamalarını doğru yapabilmesi için güncel yasal mevzuata uygun hesaplamalar yapılmalıdır.